Đại dịch COVID-19 không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người trong thời gian nhiễm bệnh mà di chứng covid để lại cũng rất lớn, có thể làm thay đổi một số cơ chế sinh học cơ thể. Vì thế, chúng ta nhất định không thể lơ là với những di chứng COVID mà cần phải cẩn trọng, đặc biệt là những di chứng dưới đây.
Di chứng COVID là gì?
Di chứng COVID là tình trạng gồm các triệu chứng về cả vật chất và tinh thần xảy ra trong hoặc sau khi nhiễm COVID-19. Các di chứng này thường tồn tại ít nhất 2 tháng và không thể giải thích được bằng các chẩn đoán thay thế, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Chọn mua: Hộp 10 Khẩu Trang KF94 – Hàng Xuất Khẩu
Một số di chứng COVID cần cẩn trọng sau kỳ “hậu COVID”
Có khá nhiều biểu hiện triệu chứng ở nhiều hệ thống cơ quan trong cơ thể của bệnh nhân hậu COVID như: hô hấp, tim mạch, thần kinh – tâm thần,… bất kể là người lớn hoặc trẻ em. Các di chứng COVID này được phân ra thành các giai đoạn sau:
- Giai đoạn sớm sau COVID-19: Người mắc bệnh sẽ gặp một số biểu hiện mệt mỏi, đau khớp, khó thở, tức ngực, ho, thay đổi khứu giác/vị giác, khàn giọng hoặc rối loạn nhận thức, mất ngủ, sốt nhẹ, đau đầu, đau cơ, suy nhược, phát ban, trầm cảm,… Với trẻ em, di chứng COVID còn có thể gây ra hội chứng viêm đa hệ thống (nhiều cơ quan trong cơ thể đều bị viêm như viêm phổi, viêm tim, viêm não, viêm mắt,…)
- Giai đoạn sau COVID-19: Các biểu hiện triệu chứng sẽ rõ rệt hơn với các di chứng chủ yếu ở cơ quan hô hấp, trong đó bao gồm:
- Hội chứng tăng phản ứng đường thở sau viêm: Di chứng COVID này có biểu hiện khó thở nhẹ, tức ngực, ho khan kéo dài, cảm giác hụt hơi.
- Rối loạn đông máu: Đây là di chứng khá nặng và có nguy cơ gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Di chứng này làm tăng đông máu dẫn đến thuyên tắc các động mạch phổi, gây khó thở, đau tức ngực, ho/ho ra máu, tăng nhịp tim. Đối với trường hợp này, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ quan y tế để xét nghiệm, kiểm tra chức năng đông máu, điện tim, chụp CT, siêu âm tim để có thể chẩn đoán xác định huyết khối động mạch phổi.
- Xơ phổi mô kẽ hậu COVID-19: Đây là di chứng COVID nghiêm trọng nhất đối với người mắc bệnh. Di chứng này ảnh hưởng đến cuộc sống cũng như tuổi thọ và thể trạng sức khỏe bệnh nhân, nhất là với các bệnh nhân thở máy, viêm phổi nặng, nghiện rượu, hút thuốc lá và thở oxy áp lực cao. Cơ chế của căn bệnh này là do quá trình viêm giải phóng các chất viêm như LDH, cytokine, IL6,… – những tác nhân gây ra xơ phổi với các biểu hiện mệt mỏi, khó thở thường xuyên. Khi chụp cắt lớp CT, ngực bị tổn thương xơ tiến triển ở mô kẽ dễ dẫn đến suy hô hấp ở người bệnh.
- Đỏ mắt: Đây là một triệu chứng COVID-19 có thể kéo dài sau khi khỏi bệnh, hơi đau và không gây khó chịu cho người bệnh. Một số trường hợp di chứng đỏ mắt hậu COVID lại đáng lo ngại khi có thể khiến thị lực giảm, viêm kết mạc,…
Dưới đây là một số di chứng COVID cần cẩn trọng:
| Các hệ cơ quan bị ảnh hưởng | Di chứng COVID |
| Phổi | Xơ phổi mô kẽ.Viêm phổi, viêm màng phổi.Suy giảm chức năng phổi.Biến chứng đặt nội khí quản/thông khí: ho, khó thở, khàn giọng,… |
| Nội tiết | Đái tháo đường khó kiểm soát.Loãng xương.Nhiễm toan ceton do đái tháo đường mới phát hiện. |
| Tim mạch | Nhồi máu cơ tim.Viêm cơ tim.Viêm màng ngoài tim.Rối loạn nhịp.Suy tim.Huyết khối tĩnh mạch. |
| Thần kinh | Đột quỵ.Suy giảm nhận thức.Động kinh.Bệnh não.Viêm tủy.Viêm đa dây thần kinh nặng.Suy nhược mãn tính.Mất khứu giác và vị giác.Dị cảm da.Hội chứng não sương mù. |
| Huyết học | Tăng đông máu.Thiếu máu.Huyết khối tĩnh mạch. |
| Sức khỏe tâm thần | Suy giảm nhận thức.Trầm cảm.Lo âu.Stress sau bệnh lý nặng.Mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ. |
| Hội chứng sau chăm sóc đặc biệt | Khó thở.Lo âu.Trầm cảm.Đau kéo dài.Suy giảm chức năng cơ thể. |
| Cơ xương khớp | Đau cơ lan tỏa.Đau khớp. |
| Khớp | Mệt mỏi.Suy nhược. |
| Nhi | Hội chứng viêm đa hệ thống liên quan COVID-19. |
| Da liễu | Rụng tóc.Phát ban. |
| Toàn thân | Suy giảm chức năng tim/hô hấp/cơ xương khớp.Suy giảm dung nạp dinh dưỡng/sụt cân.Sốt nhẹ.Suy thận cấp.Rối loạn tiêu hóa.Rối loạn chức năng gan.Loét tỳ đè. |
Khi thấy có dấu hiệu bị di chứng COVID, người bệnh cần phải đi thăm khám bác sĩ tại các cơ quan y tế, bệnh viện để có thể chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng con người.
Nhìn chung, những triệu chứng do COVID-19 gây ra hiện nay không còn quá nhiều lo ngại nhưng những di chứng để lại rất khó lường. Vì vậy, người bệnh cần phải phòng ngừa căn bệnh bằng cách thực hiện tốt thông điệp 5K, đồng thời nâng cao sức đề kháng cơ thể bằng thực phẩm giàu vitamin C cũng như tăng cường hoạt động thể chất. Khi không mắc COVID-19, chúng ta sẽ không cần lo về những di chứng kể trên!
