Khi nấu nước và đồ ăn, chỉ cần xao nhãng một chút là bạn dễ dàng gặp “trái đắng” khi chúng sôi mạnh và tràn ra ngoài, tạo thành một đống hỗn độn. Bạn sẽ mất rất nhiều công sức lau chùi. Tuy nhiên với những mẹo nhỏ sau đây, bạn sẽ chủ động hơn khi gặp tình huống nước sôi khẩn cấp, hạn chế tối đa hiện tượng nước bị trào ra khỏi nồi.
Một nồi nước hầm xương, một nồi canh cua, sữa đậu nành, sữa ngô, cháo, thậm chí là một nồi nước trắng nấu sôi… bất kỳ một thứ gì liên quan đến nước, khi đun sôi trên bếp cũng đều có nguy cơ bị tràn ra khỏi nồi và đổ lênh láng xuống bếp.
Thậm chí, nếu có phát hiện kịp thời và mở nắp ra khi nồi sôi mạnh, nước cũng vẫn sẽ tiếp tục tràn ra cho đến khi bạn hoàn toàn tắt bếp. Điều này khiến rất nhiều bà nội trợ ám ảnh, bởi một khi nước hoặc thức ăn đổ tràn ra bếp do bị sôi quá mạnh, khâu vệ sinh, làm sạch sau đó sẽ vô cùng mệt mỏi. Đó là chưa kể thức ăn bị tràn ra cũng gây một sự lãng phí lớn.
Vì sao khi sôi nước bị tràn khỏi nồi?
Trong nước luôn chứa một lượng không khí hòa tan nhất định. Khi bạn nấu một món gì đó và đạt đến điểm sôi, nhiệt độ tăng dần sẽ làm độ hòa tan này giảm và nước nóng sẽ chuyển hóa nhanh, mạnh từ thể lỏng sang thể khí. Các bọt nước khi chúng ta đun nóng nước chính là hơi nước (khí) hình thành ngay trong lòng chất lỏng. Nhiệt độ càng cao, khí sẽ thoát ra, men theo thành nồi đi lên bề mặt nước.
Ban đầu hơi nước sẽ hình thành các bong bóng khí nhỏ. Khi nước đạt đến nhiệt độ sôi, các bóng hơi nước này liên kết lại với nhau với nhau thành kích thước đủ lớn và đi lên mặt thoáng. Chúng sẽ tiếp tục nở to luôn có xu hướng thoát ra khỏi mặt nước chứ không thể tích tụ lại trong nước. Hiện tượng này sẽ liên tục tiếp diễn cho đến khi chúng bị tràn ra khỏi nồi.
Vẫn với cơ chế trên, lượng hơi nước cứ liên tục thoát ra cho đến khi cạn. Đây là lý do khiến bạn chỉ cần xao nhãng một chút là có thể mất cả buổi để dọn dẹp lại bếp và cọ rửa những chiếc nồi bị cháy.
Vậy làm thế nào để ngăn chặn nước sôi không tràn khỏi nồi? Bạn hãy làm theo cách đơn giản như sau nhé
Đặt một chiếc muôi/thìa gỗ ngang miệng nồi
Khi nước chuẩn bị sôi, bạn hãy mở nắp, lấy một chiếc muôi hoặc thìa hoặc dụng cụ có chất liệu bằng gỗ, đặt ngang miệng nồi thức ăn. Đây được xem là một mẹo kỳ lạ nhưng rất hiệu quả và hoàn toàn có cơ sở khoa học.
Điều này được giải thích như sau:
Chất liệu gỗ vốn kỵ với nước do chúng không dễ dàng hấp thụ nước. Khi các bong bóng lấp đầy nồi, chúng sẽ tiếp tục lớn lên, mở rộng kích thước cho đến khi trào ra ngoài rồi vỡ vụn. Tuy nhiên muôi gỗ sẽ ngăn chặn việc này bằng cách phá vỡ bề mặt của các bong bóng trong nồi, ngăn không cho chúng tiếp tục lớn lên để tràn ra khỏi thành nồi. Nói một cách dễ hiểu, khi nước gặp một thứ gì đó kỵ nước, chúng sẽ tự “rút lui”. Bong bóng khi không còn nước hỗ trợ chúng sẽ tự nổ trước khi có thể tăng thêm kích thước và tràn ra ngoài.
Tuy nhiên cần lưu ý rằng muôi gỗ chỉ kỵ nước khi chúng còn tương đối ráo. Khi nước tràn gần lên bề mặt nồi, chạm vào muôi thì muôi sẽ bị ẩm ướt, có thể hút nước trở lại và chúng sẽ bị mất tác dụng. Lúc này bong bóng tiếp tục được hình thành và có thể lại bị tràn.
Vì sao chúng ta dùng muôi gỗ mà không phải muôi kim loại?
Ngoài cơ chế vật lý đã giải thích ở trên, muôi gỗ còn có một thế mạnh ở tính chất nhiệt động lực học. Gỗ là một chất dẫn nhiệt kém, nó không thể nóng nhanh như kim loại. Do đó, khi tiếp xúc với các bong bóng của nước, nhiệt độ thấp của gỗ sẽ khiến hơi nước ngay lập tức ngưng tụ, trở về trạng thái lỏng.
Còn kim loại là một loại vật chất dẫn nhiệt rất tốt. Khi đặt ở trong nồi, nó sẽ nhanh chóng nóng lên và còn nóng nhanh hơn cả nước. Khi đó, nước tiếp xúc với kim loại sẽ nhanh chóng tăng kích thước và vượt qua vật cản kim loại để tràn ra ngoài.
Như vậy, muôi gỗ hay vật dụng chất liệu gỗ do khả năng dẫn nhiệt chậm nên sẽ có tác dụng chống tràn trong thời gian giới hạn. Tuy nhiên khi muôi được đun nóng đến nhiệt độ đủ cao và bị ẩm ướt, nó sẽ không thể ngăn chặn được quá trình lớn lên và lan rộng của các bong bóng được nữa. Khi đó bạn cần phải thay bằng một chiếc muôi khác để chúng tiếp tục phát huy tác dụng.
Lời kết
Trên đây là mẹo đơn giản giúp ngăn chặn nước sôi không tràn khỏi nồi. Có thể thấy với cách đơn giản này, bạn có thể tạm thời yên tâm là nước, đồ ăn không dễ bị tràn ra ngoài khi đặt một chiếc thìa gỗ lên miệng nồi và cho lửa vừa phải. Tuy nhiên, muôi gỗ chỉ có tác dụng nhất định, trong một thời gian nhất định. Có thể bạn không cần trông chừng nồi thường xuyên, nhưng bạn cũng đừng chỉ cần đặt một cái thìa gỗ trên mặt nồi là yên tâm ngồi xem phim nhé.
